ანემია და ჰემატოლოგიური დაავადების მკურნალობა
ანემია ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ჰემატოლოგიური პრობლემაა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) მონაცემებით, მსოფლიო მოსახლეობის დაახლოებით 30% ანემიის რომელიმე ფორმით არის დაავადებული.
ანემია ყალიბდება მაშინ, როდესაც სისხლში ერითროციტების, იგივე სისხლის წითელი უჯრედების რაოდენობა ან/და სისხლში ჰემოგლობინის კონცენტრაცია მცირდება. ამ მიზეზით ორგანოებს საჭირო რაოდენობის ჟანგბადი ვეღარ მიეწოდება, რაც ორგანიზმის გამართულად ფუნქციონირებას უშლის ხელს. ერითროციტებისა და ჰემოგლობინის რაოდენობის შემცირების ძირითადი მიზეზებია: სისხლის დაკარგვა, ერითროციტების გაძლიერებული დაშლა (ჰემოლიზი) და ერითროციტების წარმოქმნის დაქვეითება.
თოდუას კლინიკის ბლოგში უფრო დეტალურად მოგიყვებით ანემიაზე, მის ძირითად ტიპებზე, დიაგნოსტირებისა და მკურნალობის გზებზე.
სარჩევი
გამომწვევი მიზეზები და ტიპები
ანემიის გამომწვევი მიზეზები მრავალფეროვანია, შესაბამისად, განსხვავდება მისი ფორმებიც. მათ შორის ყველაზე გავრცელებული სახეობებია რკინადეფიციტური, B12-დეფიციტური და ფოლიუმის მჟავის დეფიციტით გამოწვეული ანემია.
რკინადეფიციტური ანემია
რკინა არის მინერალი, რომელიც ჰემოგლობინის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი შემადგენელი ელემენტია. მისი ნაკლებობა კი ხელს უშლის ორგანიზმს წარმოქმნას სათანადო რაოდენობის ჰემოგლობინი, რაც საბოლოოდ ანემიის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. რკინადეფიციტური ანემია, სხვა ფორმებთან შედარებით, ყველაზე გავრცელებულია.
რკინის რაოდენობის დაქვეითება შეიძლება გამოწვეული იყოს ამ ნივთიერების არასაკმარისი მიღებით, რკინის შეწოვის დარღვევით, სისხლის დაკარგვითა და გაზრდილი მოთხოვნილებით რკინაზე, მაგალითად, მომწიფების, ორსულობის და ლაქტაციის პერიოდში. ბოლო მიზეზის გამო, რკინადეფიციტური ანემია უფრო ხშირად ქალებს ემართებათ.
B12-დეფიციტური და ფოლიუმის მჟავის (B9) დეფიციტით გამოწვეული ანემია
ვიტამინი В12 და ფოლიუმის მჟავა, იგივე B9 ორგანიზმის გამართულად ფუნქციონირებაში, მათ შორის, ერითროციტების წარმოქმნის პროცესში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს. სწორედ ამიტომ რომელიმე ან/და ორივე მათგანის დეფიციტი ანემიის გამომწვევი კიდევ ერთი მთავარი მიზეზია.
საკმარისი რაოდენობის B12-ისა და ფოლიუმის მჟავას საკვებიდან მიღება ზოგჯერ ვერ ხერხდება, რაც ორგანიზმში მათ ნაკლებობას განაპირობებს. პაციენტთა ნაწილს, ნაწლავთა დაავადებებისა ან კუჭში არსებული პათოლოგიების გამო, შესაძლოა, უჭირდეს მათი შეწოვაც.
ანემია ბავშვებში
ანემია, განსაკუთრებით კი რკინის დეფიციტით გამოწვეული, საკმაოდ გავრცელებული დაავადებაა ბავშვებსა და მოზარდებში. ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ამ ასაკში სხეულის სწრაფი ზრდაა, რა დროსაც ორგანიზმი მეტ რკინას მოიხმარს და მის ანაზღაურებას ზოგჯერ დროულად ვერ უზრუნველყოფს.
არც B12-ს დეფიციტითა და ფოლიუმის მჟავას ნაკლებობით გამოწვეული ანემიაა უცხო ბავშვებისთვის, რასაც ხშირად საჭირო საკვები ნივთიერებების არასაკმარისი რაოდენობით მიღება უწყობს ხელს. შესაძლოა, ამ ტიპის ანემიები ქრონიკულმა და ავტოიმუნურმა დაავადებებმაც გამოიწვიოს.
თუ გსურთ დაავადების დიაგნოსტიკა, აუცილებლად დაგვიკავშირდით ნომერზე: 032 2 57 57 57
დაავადება ორსულებში
ორსულობა ანემიის განვითარებისთვის ხელსაყრელ პირობებს ქმნის, რადგან დედის ორგანიზმი ნაყოფის გამოსაკვებად უფრო მეტ რკინას, ფოლიუმის მჟავას, ვიტამინებსა და მინერალებს გასცემს, ვიდრე ჩვეულებრივ შემთხვევაში. როცა ორსული ქალი ვერ ახერხებს ყველა ამ ნივთიერების დროულად გამომუშავებას ან არ აქვს საჭირო მარაგი, ანემიის განვითარების რისკი მნიშვნელოვნად იზრდება.
ყველაზე გავრცელებული ორსულების შემთხვევაშიც რკინის დეფიციტით გამოწვეული ანემიაა. საკმაოდ საყურადღებოა ფოლიუმის მჟავის დეფიციტი და ამ მიზეზით განვითარებული ანემია, რადგან ის ნაყოფში მძიმე პათოლოგიას – ნერვული მილის დაზიანებას იწვევს. სწორედ ამ საშიშროების გამო, ორსულებს ხშირად ფოლიუმის მჟავა პროფილაქტიკის მიზნითაც ენიშნებათ. არანაკლებ საყურადღებოა ორსულებში B12-ის ნაკლებობა, რადგან ის მნიშვნელოვან როლს ასრულებს დნმ-ის სინთეზისა და ნაყოფის ნერვული სისტემის ფორმირების პროცესში.
იმისათვის, რომ არ შეფერხდეს ნაყოფის განვითარება და არც დედის ჯანმრთელობას შეექნას საფრთხე, ანემია ორსულებში განსაკუთრებით დიდ ყურადღებას მოითხოვს. ასეთ დროს მნიშვნელოვანია რეგულარულად ჩატარდეს პროფილაქტიკური კვლევები, დროულად მოხდეს პრობლემის აღმოჩენა და მართვა.
სიმპტომები და დიაგნოსტიკა
ანემიის სიმპტომები არასპეციფიკურია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მისი ნიშნები ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებსაც შეიძლება ახასიათებდეს. ძირითადი სიმპტომები ამგვარია:
- საერთო სისუსტე, ადვილად დაღლა, უენერგიობა, ძილიანობა
- თავის ტკივილი
- თავბრუსხვევა
- კანისა და ლორწოვანი გარსის სიფერმკრთალე
- კანის ქავილი
- ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა
- გულის რიტმის დარღვევები
- ქოშინი
- დისკომფორტი და ტკივილი ქვემო კიდურებში
აღსანიშნავია, რომ ჩამოთვლილი სიმპტომების ანემიასთან დაკავშირება ხშირად უჭირთ. ამასთან ერთად, ზოგჯერ დაავადება ნელა ვითარდება და პაციენტი მდგომარეობას ეჩვევა. იმისათვის, რომ ანემიაზე ეჭვის მიტანა და მისი დროული დიაგნოსტიკა მოხდეს, მნიშვნელოვანია ჯანმრთელმა ადამიანებმაც კი 6-12 თვეში ერთხელ ჩაიტარონ სისხლის ანალიზი, რა დროსაც დგინდება სისხლში ჰემოგლობინისა და ერითროციტების რაოდენობა. ხშირად ინიშნება ტესტი რკინისა და ფერიტინის (ორგანიზმში რკინის მარაგის მაჩვენებელი) შემცველობის განსასაზღვრადაც. ამ პროცესს მნიშვნელოვნად გაგიმარტივებთ თოდუას კლინიკის Check-Up სერვისი, რომელიც პროფილაქტიკურ კვლევებს აერთიანებს და პაციენტის ჯანმრთელობის ზოგადი მდგომარეობის სურათს ქმნის.
ანემიაზე ეჭვის შემთხვევაში დიაგნოსტირების პროცესში ჰემატოლოგი ერთვება, რომელმაც შესაძლოა სრულფასოვანი სურათისთვის, დანიშნოს დამატებითი ლაბორატორიული და ინსტრუმენტული კვლევები.
ანემიის მკურნალობა
ანემიის მკურნალობის ტაქტიკა მის ტიპსა და სიმწვავეზეა დამოკიდებული, თუმცა რაიმე ნივთიერების ნაკლებობის შემთხვევაში მნიშვნელოვანია დაბალანსებული კვება, რკინით, B12-ითა და B9-ით მდიდარი საკვების მიღება, როგორებიცაა ხორცი, ღვიძლი, ზღვის პროდუქტები, ზოგიერთი პარკოსანი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული, ხილი და სხვა. რკინადეფიციტური ანემიის შემთხვევაში, სასურველია, C-ვიტამინით მდიდარი პროდუქტების მიღებაც, რადგან ის ხელს უწყობს რკინის შეწოვას. ანემიის სამართავად ხშირად მხოლოდ სწორი კვება საკმარისი არ არის და საჭირო ხდება დეფიციტური ნივთიერებების მარაგის შესავსებად შესაბამისი პრეპარატებისა და ინიექციების დანიშვნაც.
სრულფასოვანი მკურნალობის დასანიშნად და ანემიის ეფექტიანად სამართავად მიმართეთ თოდუას კლინიკის გამოცდილ და კვალიფიციურ ჰემატოლოგ ანა მაყაშვილს. ჩაეწერეთ ექიმთან ან დაგვიკავშირდით დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად აქ.