კუჭის წყლული - გამომწვევი მიზეზები, დიაგნოსტიკა და მკურნალობა

კუჭის წყლული საჭმლის მომნელებელი სისტემის ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა, რომელიც ხშირად კლინიკური ნიშნებით არ ვლინდება. მიმდინარეობის მიხედვით, ის შეიძლება იყოს როგორც მწვავე, ასევე ქრონიკული.

ბლოგში გაგაცნობთ მნიშვნელოვან ინფორმაციას კუჭის წყლულის შესახებ, მოგიყვებით მის გამომწვევ მიზეზებზე, გავრცელებულ სიმპტომებსა და მეთოდებზე, რომლებიც თანამედროვე მედიცინაში დაავადების დიაგნოსტირებისა და მკურნალობისთვის გამოიყენება.

 

 

კუჭის წყლული და მისი გამომწვევი მიზეზები

 

კუჭის წყლულის მთავარი გამომწვევი მიზეზი ჰელიკობაქტერ პილორია, ბაქტერია, რომელიც კუჭის ლორწოვან გარსს აზიანებს, აქვეითებს მის დამცავ ფუნქციას და ამ გზით ხელს უწყობს პათოლოგიის ჩამოყალიბებას. დაავადების შემთხვევათა ნახევარზე მეტს სწორედ ჰელიკობაქტერ პილორით ინფიცირება განაპირობებს.

 

დაავადების განვითარების კიდევ ერთი მთავარი მიზეზი არასტეროიდული ანთებსაწინააღმდეგო მედიკამენტებია, როგორებიცაა  ასპირინი, იბუპროფენი, დიკლოფენაკი და სხვა. ჰელიკობაქტერ პილორის მსგავსად, ამ ჯგუფის პრეპარატების ხანგრძლივად და დიდი დოზებით მოხმარება, ლორწოვანი გარსის დამცველობითი ფუნქციის შესუსტებას იწვევს. გაითვალისწინეთ, რომ არასტეროიდული ანთებსაწინააღმდეგო მედიკამენტებით გამოწვეული წყლული ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. ამიტომ, თუკი მათი სისტემატურად მიღება გიწევთ, სასურველია გასტროენტეროლოგთან ვიზიტი და, საჭიროების შემთხვევაში, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოკვლევა.

 

კუჭის წყლულის მაპროვოცირებელი ფაქტორია ალკოჰოლის, თამბაქოსა და კოფეინის ჭარბად მოხმარებაც. ასევე, ბოლო პერიოდში იმატა ფსიქო-ემოციურ დარღვევებთან ასოცირებულმა წყლულოვანი დაავადებებმა. იშვიათი, თუმცა ამ დაავადების კიდევ ერთი მიზეზია გასტრინომაც, იგივე ზოლინგერ ელისონის სინდრომი, რომელიც თორმეტგოჯა ნაწლავში ან პანკრეასში ვითარდება. ამ დროს გამომუშავდება ჰორმონი გასტრინი, რომელიც კუჭში მჟავის სეკრეციას აძლიერებს და ამგვარად ხელს უწყობს წყლულოვანი დაავადების ჩამოყალიბებას.

 

კუჭის წყლულის სიმპტომები

 

წყლულოვან დაავადებებზე რამდენიმე სიმპტომი შეიძლება მიანიშნებდეს. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მუცლის ზედა ნაწილში ტკივილის შეგრძნებაა, რომელსაც ხშირად მღრღნელ ტკივილად ახასიათებენ. კუჭის ტკივილი, უმეტესად, ჭამის დროს ან საკვების მიღების შემდეგ იჩენს თავს. ასევე, ხშირია წვის, სისავსისა და სიმძიმის შეგრძნებები კუჭის არეში, ძლიერი გულძმარვა, გულისრევის შეგრძნება და ღებინება.

 

თუმცა, გაითვალისწინეთ, რომ წყლულოვანი დაავადებების 60-70% უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და ხშირად პათოლოგიები გეგმური კვლევების დროს ვლინდება, უმეტესად, უკვე გართულებულ სტადიაზე.

 

გართულებები

 

ამ დაავადებას გართულებები ახასიათებს როგორც ადრეულ, ისე შედარებით გვიან სტადიაზე. ადრე გამოვლენილი გართულებების დაახლოებით 20% სისხლდენაზე მოდის. სისხლდენაზე მიანიშნებს შავი ფერის განავალი, ასევე, სისხლიანი ან ყავის ნალექის მსგავსი მასის ღებინება. კუჭის წყლულის ადრეულ და ერთ-ერთ ყველაზე საშიშ გართულებას წარმოადგენს პერფორაციაც, კუჭის მთლიანობის დარღვევა, რა დროსაც შიგთავსი მუცლის ღრუში იღვრება. დაავადების კიდევ ერთი გართულებაა პენეტრაცია, ანუ წყლულის მეზობელ ორგანოებში, მაგალითად, პანკრეასში ჩაზრდა.

 

კუჭის წყლულის გვიანი გართულება მალიგნიზაცია, ანუ წყლულის ავთვისებიან სიმსივნედ გადაგვარებაა. მისი პრევენციისთვის მნიშვნელოვანია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მონიტორინგი, რისთვისაც პაციენტს გარკვეული პერიოდულობით საკონტროლო გასტროსკოპია უტარდება. საჭიროების შემთხვევაში, სპეციალისტი ნიშნავს ბიოფსიასაც.

 

გამოკვლევა და დიაგნოსტირება

 

კუჭის წყლულის დიაგნოსტიკის ოქროს სტანდარტი ეზოფაგოგასტროდუოდენოსკოპიაა. ეს არის კვლევა, რომელიც გასტროენტეროლოგს შესაძლებლობას აძლევს დეტალურად დაათვალიეროს პაციენტის საყლაპავი მილი, კუჭი და თორმეტგოჯა ნაწლავი და მაღალი სიზუსტით შეაფასოს ორგანოების მდგომარეობა. სპეციალისტი, ასევე, ნიშნავს სპეციალურ პროცედურებს კუჭის მჟავიანობის დონის დასადგენად. რადგანაც კუჭის წყლულის შემთხვევათა უმეტესობა ჰელიკობაქტერ პილორითაა გამოწვეული, პაციენტს უტარდება ურეაზას სწრაფი ტესტიც, რომელიც ადასტურებს ან გამორიცხავს ბაქტერიით ინფიცირებას.

 

შეგახსენებთ, რომ კლინიკაში ამ დაავადების მკურნალობა შესაძლებელია  გასტროენტეროლოგიის განყოფილებაში.

 

კუჭის წყლულის მკურნალობა

 

წყლულოვანი დაავადების მკურნალობის ტაქტიკას გასტროენტეროლოგი პაციენტის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დეტალური შეფასების, დაავადების სიმწვავის განსაზღვრისა და ზუსტი დიაგნოზის დასმის შემდეგ განსაზღვრავს. კუჭის წყლულის მკურნალობა საკმაოდ კომპლექსური პროცესია და რამდენიმე კომპონენტს მოიცავს. როგორც წესი, ის მედიკამენტური მკურნალობით იწყება. პირველ რიგში, აუცილებელია ლორწოვანი გარსის მთავარი დამაზიანებლის, მარილმჟავას სეკრეციის შეჩერება და ლორწოვანის დამცველობითი ფუნქციის აღდგენა-გაძლიერება, რისთვისაც სპეციალური პრეპარატები ინიშნება. იმ შემთხვევაში, თუ კუჭის წყლული ჰელიკობაქტერ პილორითაა გამოწვეული, ექიმი მიმართავს კონკრეტულ სქემებს, რომლებშიც მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს ანტიბიოტიკების გამოყენებას, რათა ორგანიზმიდან მოხდეს ლორწოვანი გარსის დამაზიანებელი ბაქტერიის გაქრობა.

 

თანამედროვე მედიკამენტების დახმარებით, კუჭის წყლულის მკურნალობისას ქირურგიული ჩარევის საჭიროება სულ უფრო იშვიათია. სპეციალისტი მას მხოლოდ იმ შემთხვევაში მიმართავს, როცა დაავადება გართულებულია, წარმოქმნილია სისხლმდენი ან გიგანტური ზომის წყლულები და მედიკამენტებით პათოლოგიის შეჩერება ვერ ხერხდება. ქირურგიული ჩარევა გამართლებულია მაშინაც, როდესაც კვლევის შედეგები წყლულის მალიგნიზაციაზე, ანუ სიმსივნედ გადაგვარებაზე მიანიშნებს.

 

მართვა და მონიტორინგი

 

დიაგნოზის ერთხელ დასმის შემდეგ, მნიშვნელოვანია დაავადების მონიტორინგი. მკურნალობის დასრულების შემდეგ, პაციენტის მდგომარეობა ხელახლა 4-6 კვირის შემდეგ უნდა შეფასდეს. პროფილაქტიკურ გამოკვლევების სიხშირესა და პერიოდულობას კი ექიმი, პაციენტის ჯანმრთელობის, დაავადების სიმწვავისა და სხვა მნიშვნელოვანი ფაქტორების გათვალისწინებით, ინდივიდუალურად განსაზღვრავს.

 

კუჭის წყლულის  უსიამოვნო სიმპტომებისა და, რაც მთავარია, მისი გართულებების თავიდან ასარიდებლად, აუცილებელია მისი შემდგომში მართვაც. ის, პირველ რიგში, მაპროვოცირებელი ფაქტორების – ალკოჰოლის, თამბაქოს, კოფეინისა და კუჭის სხვა გამღიზიანებლების მოხმარების პრევენციას გულისხმობს. დაავადების მართვის პროცესში დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორად კვებასაც. ამ დროს დიეტა სპეციალისტის მიერ ინიშნება. ის მოიცავს დასაშვები და აკრძალული პროდუქტების ჩამონათვალს, საკვების მიღების ფორმას, ულუფების ზომასა და სიხშირეს.

 

დიაგნოსტირება და მკურნალობა თოდუას კლინიკაში

 

საჭმლის მომნელებელი სისტემის გამოსაკვლევად თოდუას კლინიკაში ხელმისაწვდომია ინსტრუმენტული და ლაბორატორიული კვლევების სრული სპექტრი. რაც ყველაზე მთავარია, კლინიკაში დანერგილია უახლესი მახასიათებლებით აღჭურვილი ტექნოლოგიები, რაც გვეხმარება კუჭის წყლულის ადრეული ფორმების აღმოჩენასა და დიაგნოზის მაღალი სიზუსტით დასმაში.

 

ასე რომ, დაჯავშნეთ ვიზიტი ექიმთან ახლავე და დეტალურად შეაფასეთ თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა. გახსოვდეთ, ადრე დასმული და ზუსტი დიაგნოზი წარმატებული მკურნალობის საწინდარია.