როდის არის აუცილებელი ნევროლოგთან ვიზიტი?
დილის 7 საათია. მაღვიძარა რეკავს, თქვენ კი უკვე მესამე დღეა იგივე თავის ტკივილით იღვიძებთ. თვალების გახელა გიჭირთ, შუბლი გეჭიმებათ და იცით, რომ დღეს კიდევ ერთი რთული დღე გელით. "გაივლის", ფიქრობთ და ყავის დასალევად მიდიხართ, ტკივილგამაყუჩებელი აბის თანხლებით. მაგრამ რა ხდება, როცა ტკივილი კვირიდან კვირამდე გრძელდება? როდის უნდა დაფიქრდეთ იმაზე, რომ შესაძლოა ნევროლოგის დახმარება გჭირდებათ?
ბევრი ჩვენგანი ხშირად უგულებელყოფს ისეთ სიმპტომებს, რომლებიც შესაძლოა ნერვული სისტემის პრობლემებზე მიუთითებდეს. მათ ხან სტრესს მივაწერთ, ხან დაღლილობას, ხანაც უბრალოდ ასაკს. "ამ ბოლო დროს ბევრი სამუშაო მქონდა", "ასაკთან ერთად ნორმალურია დავიწყება" - ეს ფრაზები ხშირად გვესმის და თავადაც ვიმეორებთ. თუმცა, ზოგიერთი ნიშანი შეიძლება იყოს სერიოზული მდგომარეობის მანიშნებელი, რომელიც შესაბამის მკურნალობას საჭიროებს.
ვინ არის ექიმი-ნევროლოგი და რას აკეთებს?
ნევროლოგი არის ექიმი, რომელიც სპეციალიზებულია ნერვული სისტემის დაავადებებისა და დარღვევების დიაგნოსტიკასა და მკურნალობაში. ეს მოიცავს თავის ტვინს, ზურგის ტვინს, პერიფერიულ ნერვებს, კუნთებს და მათ ფუნქციონირებას.
წარმოიდგინეთ თქვენი ნერვული სისტემა როგორც რთული ელექტროქსელი, რომელიც მართავს ყველაფერს - დაწყებული უბრალო მოძრაობით, დამთავრებული რთული აზროვნებით. როდესაც ამ სისტემის რომელიმე ნაწილი იწყებს არასწორად მუშაობას, ამას შეიძლება მოჰყვეს სხვადასხვა სიმპტომები - თავის ტკივილიდან დაწყებული, საერთო სისუსტით დამთავრებული. ექიმი ნევროლოგი სწორედ ასეთი პრობლემების იდენტიფიცირებასა და მოგვარებაში გეხმარებათ.
ნევროლოგები მკურნალობენ ისეთ მდგომარეობებს, როგორიცაა:
- თავის ტკივილი (მაგალითად, შაკიკი
- ინსულტი
- ეპილეფსია და სხვა კრუნჩხვითი დარღვევები
- პარკინსონის დაავადება
- ალცჰაიმერის დაავადება და სხვა დემენციები
- გაფანტული სკლეროზი
- ნერვების სხვადასხვა დაზიანება
- კუნთოვანი დისტროფია
- თავის ტვინის სიმსივნეები
- ძილის დარღვევები
- ინფექციები, როგორიცაა მენინგიტი და ენცეფალიტი
თითოეული მათგანი შეიძლება განსხვავებულად გამოვლინდეს სხვადასხვა პაციენტში, რაც კიდევ უფრო მნიშვნელოვანს ხდის სპეციალისტთან კონსულტაციას.
როდის უნდა ვეწვიოთ ნევროლოგს?
თუკი ხშირად გავიწყდებათ სად დადეთ გასაღები, ან ეძებთ სიტყვებს საუბრისას, წინა საუბარი თანამშრომელთან გონებიდან გაქრა, ან უეცრად აღმოაჩინეთ, რომ ვერ იხსენებთ მარშრუტს სახლამდე, რომელსაც წლებია იცნობთ - ეს უბრალოდ დაღლილობის ან სტრესის შედეგიც შეიძლება იყოს. მაგრამ არსებობს სიმპტომები, რომლებიც ყურადღებას მოითხოვს.
მაგალითად, მუდმივი თავის ტკივილი - ეს ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ჩივილია, რომლითაც პაციენტები ექიმებს მიმართავენ. ყველა ჩვენგანს გვქონია თავის ტკივილი ცხოვრების რაღაც ეტაპზე, მაგრამ როდის ხდება ის საგანგაშო? თუ თავის ტკივილი რეგულარულად გაწუხებთ, განსაკუთრებით თუ ის მწვავეა და თან ახლავს გულისრევა, მხედველობის პრობლემები ან სინათლისადმი მგრძნობელობა, ეს შეიძლება იყოს შაკიკის, დაძაბულობით გაჩენილი თავის ტკივილის ან უფრო სერიოზული მდგომარეობის ნიშანი. თუ ტკივილგამაყუჩებლები არ გეხმარებათ ან თავის ტკივილი გიშლით ხელს ყოველდღიურ საქმიანობაში, აუცილებლად უნდა ეწვიოთ ნევროლოგს.
ყველას გვავიწყდება რაღაცები, მაგრამ თუ შენიშნავთ მნიშვნელოვან ცვლილებებს თქვენს მეხსიერებაში, კონცენტრაციის უნარში ან აზროვნების პროცესში, ეს შეიძლება იყოს სერიოზული პრობლემის ნიშანი. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, თუ სხვებიც ამჩნევენ ცვლილებებს თქვენს ქცევაში.
ყურადღება მიაქციეთ შემდეგ ნიშნებს:
- პრობლემები ახალი ინფორმაციის დამახსოვრებაში
- სირთულეები ყოველდღიური საქმეების შესრულებაში
- გადაწყვეტილების მიღების უნარის დაქვეითება
- მეტყველების პრობლემები
- დეზორიენტაცია დროსა და სივრცეში
- განწყობის ან პიროვნების ცვლილებები
- კოორდინაციის დარღვევა
უეცარი წონასწორობის დაკარგვა, სიარულის პრობლემები ან ხელების კანკალი შეიძლება იყოს ნერვული სისტემის დისფუნქციის ნიშანი. წარმოიდგინეთ, რომ გიჭირთ ჭიქის დაჭერა ან კიბეზე ასვლა-ჩამოსვლა - ეს ნიშნები არ უნდა უგულებელყოთ.
კრუნჩხვები ან გონების უეცარი დაკარგვა ყოველთვის სამედიცინო გადაუდებელ შემთხვევად ითვლება. ეს შეიძლება იყოს ეპილეფსიის, ინსულტის ან სხვა სერიოზული მდგომარეობის ნიშანი. თუ ამგვარი რამ გადაგხდათ, აუცილებლად უნდა ეწვიოთ ნევროლოგს, რომელიც დაადგენს გამომწვევ მიზეზს.
გარდა ამისა, არსებობს დამატებითი სიმპტომები, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს სხვადასხვა ნევროლოგიურ პრობლემაზე:
- მხედველობის ცვლილებები
- სმენის უეცარი დაკარგვა ან ყურებში ე.წ. წუილი
- ძლიერი თავბრუსხვევა
- მეტყველების პრობლემები, როგორიცაა გაურკვეველი ან არეული მეტყველება
- უეცარი, ძლიერი ტკივილი ზურგის ან კისრის არეში
- ქრონიკული დაღლილობა, რომელიც არ უმჯობესდება დასვენების შემდეგ
ნევროლოგიური გამოკვლევები - რა უნდა ველოდოთ?
როდესაც პირველად ეწვევით ნევროლოგს, ექიმი დეტალურად გამოგკითხავთ თქვენი სიმპტომების, სამედიცინო ისტორიისა და ცხოვრების წესის შესახებ. მის მიერ ჩატარებული ნევროლოგიური გამოკვლევები შეიძლება მოიცავდეს ფიზიკურ შემოწმებას, რომლის დროსაც მოწმდება თქვენი რეფლექსები, კუნთების ძალა, კოორდინაცია, მგრძნობელობა და კოგნიტური ფუნქციები. ეს არის კომპლექსური შეფასება იმისა, თუ როგორ მუშაობს თქვენი ნერვული სისტემა. მაგალითად, ექიმმა შეიძლება გთხოვოთ, შეეხოთ ცხვირს, შემდეგ კი თითს. ეს მარტივი ტესტი შეიძლება ბევრს ამბობდეს თქვენი ნერვული სისტემის მდგომარეობაზე. ექიმი შეამოწმებს თქვენს რეფლექსებს პატარა ჩაქუჩით, თქვენს მხედველობას, სმენას და კოორდინაციას.
ამის შემდეგ, შესაძლოა დაგჭირდეთ დამატებითი კვლევები. მაგალითად, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI). ეს კვლევა გვაძლევს დეტალურ გამოსახულებას თავის ტვინის და ზურგის ტვინის შესახებ მაგნიტური ველისა და რადიოტალღების გამოყენებით. ეს უსაფრთხო, არაინვაზიური პროცედურაა, რომელიც გამოავლენს სტრუქტურულ პრობლემებს, როგორიცაა სიმსივნეები, ანთება, შეშუპება ან სისხლძარღვოვანი პრობლემები.
ან, შეიძლება დაგჭირდეთ კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT), რომელიც იყენებს რენტგენის სხივებს თავის ტვინის გამოსახულების შესაქმნელად. მისი გამოყენება განსაკუთრებით სასარგებლოა სისხლდენის ან თავის ტრავმის შესაფასებლად.
ასევე, ხშირად მიმართავენ ელექტროენცეფალოგრამას (EEG) - ის აფიქსირებს თავის ტვინის ელექტრულ აქტივობას და გამოიყენება ეპილეფსიისა და სხვა კრუნჩხვითი დარღვევების დიაგნოსტირებისთვის. პროცედურის დროს სკალპზე თავსდება ელექტროდები, რომლებიც აფიქსირებენ ტვინის ტალღებს.
მნიშვნელოვანია ნერვის გამტარობის კვლევებიც, რომელიც აფასებს, თუ როგორ გადასცემენ ნერვები ელექტრულ სიგნალებს და გვეხმარება ისეთი მდგომარეობების დიაგნოსტირებაში, როგორიცაა კარპალური არხის სინდრომი.
ცხადია, მნიშვნელოვანი როლი აქვთ ლაბორატორიულ კვლევებსაც. მაგალითად, სისხლის ანალიზებმა შეიძლება გამოავლინოს ინფექციები, ანთებითი პროცესები, მეტაბოლური დარღვევები ან იმუნური სისტემის პრობლემები, რომლებიც იწვევს ნევროლოგიურ სიმპტომებს. ექიმს შეიძლება დასჭირდეს ზურგის ტვინის სითხის ნიმუშის აღება და გამოკვლევა ინფექციების, ანთებითი დაავადებებისა და გარკვეული ნევროლოგიური მდგომარეობების დიასაგნოსტირებისთვის.
როგორ ვიპოვოთ ყველაზე ძლიერი ნევროლოგი?
ბევრი პაციენტი ცდილობს, იპოვოს ყველაზე ძლიერი ნევროლოგი , განსაკუთრებით როდესაც საქმე ეხება რთულ ან იშვიათ დაავადებებს. მაგრამ როგორ უნდა გადაწყვიტოთ, რომელ სპეციალისტს მიმართოთ?
დასაწყისისთვის ჰკითხეთ რჩევა თქვენს ოჯახის ექიმს. ხშირად მათ იციან, ვინ არის უძლიერესი ნევროლოგი კონკრეტული პრობლემისთვის. ოჯახის ექიმებს აქვთ გამოცდილება სხვადასხვა სპეციალისტებთან მუშაობის და იციან, ვინ აღწევს საუკეთესო შედეგებს.
გაესაუბრეთ სხვა პაციენტებს, რომლებსაც მსგავსი მდგომარეობა აქვთ. პაციენტთა მხარდაჭერის ჯგუფები, ონლაინ ფორუმები და სოციალური ქსელები შეიძლება იყოს ინფორმაციის კარგი წყარო. მსგავსი გამოცდილების მქონე პაციენტების მოსმენა საინტერესო დეტალებზე მიგაქცევინებთ ყურადღებას.
გადაამოწმეთ ექიმის კვალიფიკაცია, გამოცდილება და სპეციალიზაცია. რამდენი წელია, რაც ის პრაქტიკას ეწევა? რა სახის დამატებითი სერტიფიცირება აქვს? არის თუ არა ის კონკრეტული დარღვევის სპეციალისტი? ზოგიერთი ნევროლოგი სპეციალიზდება კონკრეტულ სფეროში, როგორიცაა თავის ტკივილი, მეხსიერების დარღვევები ან ეპილეფსია.
ყურადღება მიაქციეთ კომუნიკაციის უნარსაც - კარგი ნევროლოგი იქნება ყურადღებიანი და გასაგებად ახსნის ყველაფერს. ექიმი, რომელიც გისმენთ, სვამს შეკითხვებს და გიხსნით თქვენს მდგომარეობას გასაგებ ენაზე, უფრო სავარაუდოა, რომ უკეთეს მკურნალობას შემოგთავაზებთ.
ასევე, შეამოწმეთ სამედიცინო დაწესებულების რეპუტაციაც. ცხადია, კარგია თუ ნევროლოგი მუშაობს მაღალი დონის სამედიცინო ცენტრში ან კლინიკაში, სადაც აქვს წვდომა უახლეს ტექნოლოგიებსა და კვლევებზე.
გაითვალისწინეთ, რომ შეიძლება დაგჭირდეთ განსხვავებული აზრის მოძიებაც. თუ თქვენი დიაგნოზი სერიოზულია ან არ ხართ დარწმუნებული შემოთავაზებულ მკურნალობაში, არ მოგერიდოთ სხვა სპეციალისტის კონსულტაციის მოძიება.
რატომ არ უნდა გადავდოთ ნევროლოგთან ვიზიტი?
წარმოიდგინეთ, რომ თქვენი სახლის სახურავიდან წვეთავს წყალი. შეგიძლიათ დადგათ რაღაც ჭურჭელი და დროებით მოაგვაროთ პრობლემა, მაგრამ ადრე თუ გვიან წყალი დააზიანებს კედლებს, იატაკს და მთელ სახლს. იგივე ხდება ნევროლოგიური სიმპტომების იგნორირებისასაც.
ნერვული სისტემის პრობლემები იშვიათად უმჯობესდება თავისით. პირიქით, მოუგვარებელი პრობლემა შეიძლება გართულდეს და მკურნალობა უფრო ეფექტური გახდეს.
როული დიაგნოზი უკეთესი შედეგების საწინდარია - ბევრი ნევროლოგიური მდგომარეობა უკეთ ექვემდებარება მკურნალობას, თუ ადრეულ ეტაპზე დიაგნოსტირდება. ზოგიერთი მდგომარეობისთვის, როგორიცაა ინსულტი, არსებობს "ოქროს საათი" ან დროის მოკლე ფანჯარა, როდესაც მკურნალობა ყველაზე ეფექტურია.
არ დაელოდოთ სიმპტომების გაუარესებას. მოუსმინეთ თქვენს სხეულს და ნუ შეგეშინდებათ დახმარების ძიების. თქვენი ნერვული სისტემა არის ის, რაც აკონტროლებს მთელ სხეულს და ის ნამდვილად იმსახურებს ზრუნვას.